به نقل از «خبرآنلاین»

تک‌فرزندی، آسیب خودخواسته یا تحمیل‌شده؟

تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۷۰۵۱۷

در چین هر خانواده به طور میانگین ۶.۵ فرزند، در ایران ۷، برزیل ۶ و در اروپای غربی حدود ۲.۵ فرزند داشت. هرچه جوامع رو به رشدتر بودند، الگوی فرزندداری کوچک‌تری نشان می‌دادند.

در یک تحلیل فرضی رشد و توسعه مادی همه جانبه در کیفیت منازل، وسایل مورد استفاده در خانه، آموزش، بهداشت و کاهش عمومی سطح فقر ایجاب می‌کرد بشر مانع کم‌تری برای رسیدگی به فرزندان پیش رو داشته باشد؛ اما در عمل هرچه امکانات در دسترس بیش‌تر شد، میانگین فرزندآوری کم‌تر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هرچقدر خانواده‌ها پیشرفت فردی و اجتماعی بیشتری کسب کردند، دیرتر ازدواج کرده و دیر تر فرزنددار شدند و در عین حال به ۱ یا ۲ بچه اکتفا کردند.

این که چرا بشر امروز در عین دسترسی به امکانات رفاهی بیشتر نسبت به نسل‌های فقیرتر پیشین فرزند کم‌تری دارد، پاسخ‌های متفاوتی به دنبال داشته است. این فرضیه مطرح می‌شود که علت رشد اقتصادی همین کاهش الگوی فرزندآوری است؛ به این معنی که هرچه تعداد فرزند در یک جامعه یا خانواده کمتر شده، باعث رشد و توسعه اقتصادی آن شده است. با پذیرش این فرض، افراد مجرد یا تنها باید وضعیت اقتصادی بهتری نسبت به همین خانواده‌های کم‌فرزند داشته باشند، که البته چنین نیست! خانواده‌های دارای درآمد بالاتر نیز فقیرتر نشده‌اند.

در مقیاس بزرگتر نیز هرچه زمان گذشته است، جمعیت کشورهایی که رشد اقتصادی خوبی را طی کرده‌اند کم‌تر نشده، بلکه بیشتر و بیشتر شده است.

در نتیجه نمی‌توان علت کاهش الگوی فرزندآوری را به اقتصاد گره زد. با این حال هستند خیل بزرگی از خانواده‌های جوان که به علت موانع موثر اقتصادی، حاضر به پذیرش ریسک فرزنددارشدن چندباره نمی‌شوند. با این حال تداوم کم‌فرزندی و به‌خصوص تک‌فرزندی، مخاطره‌آمیز خواهد بود؛ اما نه فقط برای دولت‌ها، که برای رشد اقتصادی به صورت پیوسته و بدون وقفه به نیروی انسانی جوان نیاز دارند؛ خانواده‌ها اغلب در اولین پله زیان قرار دارند.

پژوهشگران زیان‌های زیر را به تک‌فرزندی نسبت داده‌اند:

تبدیل شدن کودکان تک‌فرزند به زورگویان کوچک؛ چرا که در حضور تک فرزند، همه عواطف و توانمندی‌های والدین به او اختصاص پیدا می‌کند و این مالکیت صد در صدی بدون حضور غیر، به سوق این افراد به تمامیت‌طلبی ختم می‌شود که نتیجه آن زورگویی نسبت به والدین و سایر اطرافیان است. عادت به مراقبت‌شدن؛ این کودکان به مرور در می‌یابند به طور کامل مورد حمایت والدین هستند و به مرور ممکن است هر کار پرخطری را امتحان کنند چرا که از مراقبت کامل اطمینان دارند. فشار به والدین و زمینه ایجاد تعارض بین پدر و مادر؛ والدین به دلیل فقدان کودک بزرگتر همیار، وقت بیشتری را باید برای کودک خود اختصاص دهند که باعث فشار به آنان است. فشار زمینه ساز تعارض خواهد بود. والدین ممکن است بیش از حد به موفقیت کودک وابسته شوند و سعی کنند به جای اینکه به آنها فضای موفق شدن و رشد دلخواه بدهند، از طریق آنها به سمت آرزوهای خود میل کنند. شاید بارزترین عیب تک فرزندی، احساس تنهایی باشد. نداشتن خواهر و برادری که به طور منظم با او بازی کند، یا اینکه بتواند افکار و خاطرات خود را با او به اشتراک بگذارد، می تواند دشوار باشد. وقتی والدین یک تک فرزند مسن می شوند، تک فرزند بودن می تواند مسئولیت مراقبت از والدین را طاقت فرسا کند.

این مشکلات و موارد دیگر، این سوال را مطرح می‌کند که هزینه‌های تولد یک فرزند بیشتر، به پذیرفتن شرایط پرخطر فعلی ارجح نیست؟

مدیر بنیاد سیاست‌پژوهی پیشرفت‌اجتماعی پدیدار

۲۳۳۲۳۳

کد خبر 1692806

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: افزایش جمعیت کنترل جمعیت تک فرزندی تک فرزند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۷۰۵۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

باید الگوی یک خانواده کامل را ترسیم کنیم

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم  و فناوری آنا، علی اکبر محزون عضو کمیته علمی دومین جایزه جوانی جمعیت گفت: شروع کاهش نرخ باروری در کشور ما به حدود دهه چهل بر میگردد. در اولین سرشماری کشور که سال ۱۳۳۵ اجرا شد و پس از آن در سال ۱۳۴۵ برای اولین بار در ایران نرخ رشد جمعیت محاسبه شد که آن زمان ۳.۱ درصد بود از همان سال‌ها هشدار‌های رشد جمعیت آغاز شد.

وی افزود: سال ۴۶ بیانیه تهران در خصوص تنظیم خانواده و ضرورت کنترل جمعیت تصویب شد و بعد از انقلاب هم در دهه شصت بحث جمعیت دوباره مطرح شد. در برنامه توسعه سال ۱۳۶۷ طرحی با عنوان سیاست تحدید موالید مطرح شد. هدف این طرح چنین بود که اگر در سال ۱۳۶۷ میانگین هر خانواده  ۶.۵ فرزند بود تا سال ۱۳۹۰ این عدد به ۴ فرزند کاهش یابد.

این مسئول اضافه کرد: سال ۷۲ قانون تنظیم جمعیت در مجلس شورای اسلامی تایید شد که طبق این طرح فرزند چهارم به بعد محروم از فعالیت اجتماعی شود. سال ۱۳۷۳ و به میلادی ۱۹۹۴ اجلاس بین المللی جمعیت و توسعه در قاهره با مشارکت ۱۷۹ کشور جهان از جمله ایران برگزار شد و مواحده طرح کنترل جمعیت در سطح بین الملل تحت عنوان International Conference on Population and Development تصویب شد. ریشه اصلی کاهش نرخ رشد جمعیت در دنیا و کشورما از اینجا آغاز شد.

وی افزود: علت شدت این کاهش در ایران به این دلیل بود که علاوه بر کنترل اجتماعی کنترل فردی نیز به وجود آمد. خانواده‌ها از دهه ۶۰ بنا به عوامل مختلف مانند کاهش مرگ و میر کودکان و شانس زنده ماندن بالا، تصمیم به فرزندآوری کم‌تر گرفتند چرا که قبلا پنج فرزند متولد می‌شد که لااقل سه نفر از آنها زنده بمانند. دیگر نیازی به چنین اقداماتی نبود پس همان سه فرزند متولد می‌شدند.

عضو کمیته علمی دومین جایزه جوانی جمعیت گفت: اما به تعبیر خودم این‌ها حاصل یک نگاه مالتوسی بود بحث تنگ دستی که ناشی از افزایش فرزند میشود. بحث دوم جریان اجتماعی بود. افراد با استمرار فرایند توسعه وارد مباحثی شدند که باعث پیشرفت فردی آنها شود و به تحرک اجتماعی پرداختند و فرزند آوری را مانع این پیشرفت دیدند. بحث فردگرایی در جامعه باعث شد تحرک اجتماعی و فرزند آوری در مقابل هم قرار گیرند؛ و در مرحله سوم جایگزینی برای نهاد خانواده و تغییر نهاد خانواده که حاصل تغییر نگرش‌ها در جوامعی مثل ایران شد روند رشد را به شدت کاهش داد.

وی تاکید کرد: روی مبانی فکری و نظری موضوع باید بیشتر تمرکز کرد و اقدامات اساسی صورت داد. در دنیا هم برای موضوعات مهم همینطور عمل می‌کنند. باید الگوی یک خانواده کامل را بسازیم، مبنی بر نظریه شهید مطهری از انسان کامل این قالب را در مبانی فکری خانواده جای دهیم و در ادامه به تعهد به خانواده بپردازیم. جامعه دانشگاهی و حوزه علمیه نیز می‌تواند در حوزه شناسایی مسائل و ترسیم وضع مطلوب کمک شایانی به این راهبرد داشته باشد.

عضو کمیته علمی دومین جایزه جوانی جمعیت افزود: نقش جایزه ملی جمعیت در مرحله اول ایجاد انگیزه است و برای اثرگزاری بهتر می‌تواند به اصطلاح، کف میدانی‌تر و در محله‌ها و مراکز عمومی باشد. تا انگیزه نخبگان را در جامعه عمومی بیشتر کند؛ چراکه بحث خانواده است و حتی می‌تواند الگویی شود تا هم محلی‌ها و خانواده هم به نخبگان رجوع کنند.

دومین جایزه ملی جوانی جمعیت به همت ستاد ملی جمعیت در بخش‌های خانواده، رسانه، سازمان‌های مردم نهاد، دستگا‌های اجرایی، شرکت‌ها و موسسات خصوصی، مدیران و نخبگان اردیبهشت سال جاری با شعار سهم من از جوانی ایران برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت jameyat.ir مراجعه کنند.

انتهای پیام/